ره آورد نور

اشاره

حدیث، از منابع متنی مهم در استنباط آموزه های شرعی، عقیدتی و اخلاقی در اسلام است. فزونی منابع حدیثی و ضرورت استفاده از آن در شناخت احکام اسلام، استفاده از فنون خودکار استخراج دانش از متون حدیثی را ضرورت می‏ بخشد. خصوصیات زبانی ویژه متون حدیثی (زبان عربی قدیم و متون روایت‏گونه)، مستلزم گردآوری و بهره گیری از شیوه های خاص پردازش زبان طبیعی شده است که در متون و زبان‏های دیگر استفاده از چنین پردازش‏های خاص نبوده است. در این مقاله، نخست استخراج خودکار دانش بر پایه فنون متن‏ کاوی بیان، و پژوهش‏های انجام شده برای استفاده از این شیوه ها در استخراج دانش از متون حدیثی، بررسی می‏ شود.

چکیده

از ابداعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در سازمان دهی به محتوای برنامه های تولیدی خود، معجم تخصصی است که بر پایه آن، متون گوناگون هر علم تحت عبارت ها و اصطلاح های متداول در آن دسته بندی می شوند. این شیوه، از آن جهت نوآوری به شمار می رود که پیش تر، در مجامع علمی، از این شیوه برای دسته بندی متون در برنامه های رقمی استفاده نشده بود. در این نوشته، به معرفی این شیوه برای سازمان دهی محتوا پرداخته خواهد شد.

چکیده

سازمان دهی دانش و متن کاوی، در بازیابی دقیق اطلاعات کاربرد بسیاری دارند. از این رو، متن کاوی می تواند کارکردهای بسیاری در بهبود سازمان دهی دانش داشته باشد. اگرچه متن کاوی، به ویژه در بخش یادگیری ماشینی و به دست آوردن اسناد و نمونه های آموزشی، نیازمند نظام های اصطلاح نامه، طبقه بندی، فهرست نویسی و نمایه سازی است، سازمان دهی برای تسریع کار خود، نیازمند فنون متن کاوی و نتیجه کارهای آن خواهد بود تا هم سرعت کار خویش را افزایش دهد و هم هزینه هایش را بکاهد. در این نوشتار، به کارکردهای متن کاوی در حوزه سازمان دهی دانش پرداخته خواهد شد.

اشاره

از کارکردهای پردازش زبان طبیعی، استخراج خودکار ساختارها، موجودیت‌ها و اطلاعات متن به شکل هوشمند است. از این کارکرد می‌توان در تهیه محتوا برای پایگاه‌ها سود جست. افزایش اطلاعات و محتواهای رقمی در حوزه علوم اسلامی از یک سو و گسترش مباحث میان‌رشته‌ای در این حوزه از سوی دیگر، سرعت و دقت در عرضه محتوا به مخاطبان و پژوهشگران علوم اسلامی را ضروری ساخته است. استفاده از فناوری‌های استخراج خودکار متون، از راهکارهای مطرح برای تهیه سریع و دقیق محتوا برای این پایگاه‌ها به شمار می‌رود.

در این مقاله، به بررسی راه‌های گوناگون تهیه و عرضه محتوا در پایگاه‌های اسلامی و ضرورت توجه به شیوه‌های هوشمند و خودکار تهیه محتوا پرداخته خواهد شد.